پرندگان، مانند انسانها یا دیگر جانوران ممکن است رفتارهای نامطلوب یا رفتارهای غلطی از خود نشان دهند که حوصلة صاحبشان را سر ببرد. شناخت رفتارهای آزاردهنده متداول پرندگان خانگی برای دارندگان آنها مفید خواهد بود. هر کسی که از پرندهای نگهداری میکند، دوست دارد شادی و نشاط او را ببیند و افسردگی او باعث ناراحتی خود نیز میشود. اما حرکات پرندگان هم مانند انسان معناهایی دارد و دانستن معنای حرکات پرندگان بر صاحبانشان امری ضروری است. ابتدا به نکاتی کلی در مورد نگهداری از پرندگان زینتی اشاره میکنیم، سپس متداولترین رفتار این پرندگان و معنا و علت آن را بیان میکنیم و در آخر – از آنجایی که اکثر مشکلات رفتاری و رفتارهای غلط پرندگان زینتی ناشی از استرس و افسردگی است – به دلایل و راهحلهای این معضل میپردازیم.
شما با شناخت رفتارهای آزادهنده متداول پرندگان زینتی و خانگی در کنار شناخت بیماری های پرندگان یک صاحب بهتر و مسئولیت پذیرتری خواهید بود.
نکات مهم در نگهداری از پرندگان زینتی و خانگی[۱]
در ادامه به برخی از نکات مهم راجع به نگهداری از پرندگان خانگی و زینتی میپردازیم. با شناخت این موارد در کنار رفتارهای آزاردهنده متداول پرندگان خانگی شما شناخت و رفتار بهتری با آنها خواهید داشت. همراه ما باشید.
پرندگان سحرخیز
شاید با خودتان بگویید: چقدر خوب که رفیقی سحرخیز دارم. اما این نکته غیر قابلانکار است که پرندگان مانند ساعت زنگ داری هستند که از شما زودتر بیدار میشوند. پرنده عزیز شما ممکن است صبح خیلی زود و یا حتی نصف شب شروع به خواندن کند. در نتیجه باید در گذر زمان، ساعت خواب و بیداری خاصی مشخص کنید که برای هر دو شما مطبوع باشد. البته شاید ماهها طول بکشد تا پرنده محترم به خانه جدیدش عادت کند.
پرندگان پر سروصدا
علی رغم اینکه برخی پرندگان خانه را با صدای دلنشین و آرامشان پر میکنند، بعض از آنها چندان و رؤیایی رفتار نمیکنند. پس بر اساس اینکه چقدر توانایی تحمل حرفزدن، آوازخواندن، جیغکشیدن یا چهچه زدن پرندگان را دارید، باید در انتخاب حیوان خانگی خود – برای آرامش خود و همسایههایتان – دقت کنید. بهطورکلی، طوطیهایی که جثه بزرگی دارند پر سروصدا نراند، و مرغ عشقها بیسروصداترند. اما نباید کلاً پرندگان کوچک را دستکم گرفت!
نگهداری خاص پرندگان
مراجعه به دامپزشک یکی از مهمترین ارکان زندگی پرندههای زینتی است. به طور کلی هنگام به سرپرستی گرفتن یکبار معاینة کامل، و چکاپ سالانه برای حفظ سلامتی پرنده شما الزامی است.
پرندگان گران قیمت
بعضی پرندگان گرانتر هستند. به گفتة اتحادیه محصولات حیوانات خانگی آمریکا، سرپرستهای حیوانات خانگی به طور میانگین ۱۲۱۲ دلار برای نگهداری از یک ماکا میپردازند. به همین نسبت، نگهداری از عروس هلندی تقریباً ۱۴۴ دلار هزینه دارد. بهعلاوه این هزینه، شما باید رژیم سالم و مغذی ای را در نظر داشته باشید که شامل؛ میوه تازه، سبزیجات، دانههای خوراکی و هر آنچه که یک دامپزشک متخصص تشخیص دهد، میشود. همچنین، پرنده شما به مکان بزرگی برای زندگی، اسباببازی، مراجعه به دامپزشک و وسایل دیگر نیاز دارد.
پرندگان، حیوان خانگی شگفت انگیز
سرپرستهای پرندگان معتقدند؛ این موجودات از شگفتانگیزترین مخلوقات روی زمین هستند. تک، تک پرندگان شخصیت خاص خود را دارند. بعضی از آنها تا هفتادسالگی عمر میکنند که این باعث میشود دوست همیشگی شما باشند. پرندگان میتوانند به ما، خود ما را بشناسانند و زندگی ما را با ویژگیهای عجیب و غریبشان تغییر دهند. این یعنی آنها میتوانند پر ثمر ترین حیوان خانگی برای انسانها باشند.
بعد از شناخت و کسب اطلاعات بیشتر شما از رفتارهای آزاردهنده متداول پرندگان خانگی کم خواهید کرد.
متداولترین رفتارهای آزاردهنده پرندگان خانگی[۲]
خوشبختانه میتوان گفت بیشتر این رفتارها با کمی صرف وقت، انرژی و توجه صاحبان پرندگان، راه حل سادهای دارند.
گاز گرفتن پرندگان
متداولترین رفتار ناخوشایند گزارش شده از پرندگان است. جای تعجبی هم ندارد: گازگرفتن درد دارد. خوشبختانه، بهراحتی میشود از این رفتار جلوگیری کرد اگر که دلیل اصلی آن را کشف کنید. وقتی او به شما نوک میزند، از خودتان چند سؤال را بپرسید: آیا از چیزی ترسیده؟ آیا بر اساس غریزه و طبیعتش این کار را کرد؟ آیا اصلاً فقط دارد با شما بازی میکند؟
وقتی که دلیل آن را پیدا کردید، راحتتر میتوانید او را از این کار منصرف کنید. بهعنوانمثال پرندهای که از روی ترس این کار را میکند، بهمرورزمان به آدمها عادت میکند.
جیغ زدن پرندگان خانگی
یکی دیگر از رفتارهای آزاردهندهای است که مردم طبق گزارشاتشان از آن رنج میبرند. با اینکه پرندگان کاملاً سالم هم در طول روز سروصدا میکنند، اما جیغزدنهای بیش از حد میتواند ناشی از این باشد که حوصلهشان سر رفته، دچار افسردگی شدهاند یا استرسی به آنها وارد شده. اگر همة روشهای درمانی را زیر نظر دامپزشک پرندگان گذراندید؛ اما همچنان به جیغوداد خود ادامه میدهد، میتوانید با یک مشاور نگهداری از پرندگان مشورت کنید تا در علتیابی کمکتان کند.
خراب کاری پرندگان زینتی
معمولاً وقتی رخ میدهد که پرنده با محیط خود مشکل دارد یا اینکه به مقدار کافی محرکهای روانی ندارد و ذهنش مشغول نیست. پرندگان بسیار باهوش هستند در نتیجه توجه زیادی نیاز دارند تا بیحوصله نشوند. اگر به طور بارز رفتارهای خرابکارانهای مشاهده کردید، چگونگی وقت گذراندن با او را بررسی کنید و سعی کنید او را در کارهای روزمره خود شریک کنید. در نتیجه اعمال خرابکارانهشان – مخصوصاً طوطیها – کم میشود.
قلمرو خواهی پرندگان خانگی
معمولاً پرندگانی که به طور ناگهانی به قلمروگرایی گرایش پیدا میکنند، صرفاً به دلیل هورمونهای فصل جفتگیری است. با اینکه قلمروخواهی میتواند عوامل متفاوتی داشته باشد، میتواند نشانهای باشد بر اینکه پرنده شما آنقدر که از او انتظار دارید شاد و راحت نیست. برای جلوگیری از رفتارهای مشابه قلمروخواهی از روشهای ایجاد محبت با دوست پردار خودتان استفاده کنید.
پرورشدادن سطح ارتباطتان با پرنده خود میتواند بسیار طول بکشد. به دلیل اینکه این امر به رفع مشکلات رفتاری او بستگی دارد. اگر احساس کردید که تکنیکهای ایجاد محبت در زمان طولانی کمکی به برطرفکردن مشکلات رفتاری او نکرد، به استخدام راهنمای رفتاری طوطیها فکر کنید.
پر کندن پرنده خانگی
ممکن است وقتی رخ دهد که دوست شما احساس افسردگی یا معذب بودن با محیط زندگی خود دارد. اگر چنین چیزی را مشاهده کردید، حتماً با یک دامپزشک پرندگان مشورت کنید تا از بیماریهای محتمل؛ مانند عارضة پر و منقار، پیشگیری کنید. اگر علتهای پزشکی پرکندن پرنده شما برطرف شد، حتماً ملاحظاتی درمورد طرز نگهداری، غذا دادن و تعامل با او داشته باشید.
نگهداری در قفس خیلی کوچک یا خیلی کثیف، استفاده از غذاهایی باارزش غذایی پایین و یا عدم توجه کافی به او میتواند باعث ایجاد این اختلال در او شود. تلاش کنید تا با استفاده از همة نکات گفته شده، پرنده خود را در نهایت شادی و راحتی قرار دهید.
استرس و افسردگی در پرندگان زینتی[۳]
از آنجایی که بیشتر مشکلات پرندگان خانگی مربوط به مسئلة استرس است، چند نکتهای را در این مورد بیان میکنیم.
دلایل کلی استرس
پرندگان نیز مانند انسانها ممکن است دچار استرس شوند. تغییرات در محیط؛ اسباب کشی، خانواده یا حیوان خانگی جدید، سروصداهایی مانند صدای ساختمانسازی، ماشینهای سنگین یا رعدوبرق، رنگ دیوارها یا روتین روزانه میتوانند از دلایل استرس باشد. دیدن پرندگان وحشی مانند شاهین، راکون یا گوزن حتی از پنجره هم باعث ایجاد استرس است.
راهحلها
معمولاً وقتی عامل استرس را حذف کنید، دوست پر دار شما رو به بهبودی میرود. اگر احساس کردید کمکی نکرد، به دامپزشک مراجعه کنید و مشورت بگیرید. اما در خانه میتوانید برای بهبود روند کاهش استرس به این تدابیر عمل کنید:
سرِ پرنده خود داد نزنید
به هیچ وجه سر پرندهای که استرس دارد داد نزنید. نهتنها باعث بههمریختن او میشود، بلکه به او میآموزد که هر رفتار بدی باعث جلبتوجه میشود.
آهسته حرکت کنید
اگر بهخاطر ترس یا استرس به شما حمله کرد، سریع واکنش نشاندادن باعث آشفتگی دوست شما میشود. هنگام نوازش یا نزدیکشدن به او آهسته حرکت کنید.
از چوب استفاده کنید
اگر دوست شما از لمس بدش میآید اما میخواهید با او ارتباط بگیرید، از تکهای جوب استفاده کنید تا با آن بازی کند یا از آن بالا برود.
ذهن او را تحریک کنید
با انواع پازل، تلویزیون، اسباببازیها یا رادیو ذهن او را به چالش بکشید.
وقتگذرانی خارج از قفس
برخی پرندگان از وقتگذرانی و پرسه زنی خارج از قفس لذت میبرند و دوست دارند بخشی از زمانشان را آزاد باشند. با رعایت این نکات شما از رفتارهای آزاردهنده متداول پرندگان خانگی خواهید کاست.
Reference
[۱] Things to Know Before Getting a Pet Bird (petsaddlife.org)
Common Behavior Problems in Parrots and Other Pet Birds (thesprucepets.com)[2]
[۳] What to Do If Your Pet Bird Is Stressed (thesprucepets.com)